Meer snelwegen blijven aanleggen om de toenemende verkeersdrukte te kunnen verwerken, loont niet.

Een spitsheffing voor automobilisten alleen op drukke momenten op bepaalde wegen kan files wel effectief tegengaan, hoewel dat weer andere nadelen heeft. Ook met kleinere, gerichte maatregelen kunnen de wegen beter worden benut en worden files bestreden.

Tot die slotsom komen het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in het donderdag verschenen rapport Kansrijk mobiliteitsbeleid.

De planbureaus bekeken de effecten van maatregelen als kilometerheffing en aanleg van meer (spoor)wegen. Daarbij hadden ze niet alleen oog voor economische groei en bereikbaarheid, maar ook voor gevolgen voor verkeersveiligheid en milieu.

Volgens de onderzoekers neemt de noodzaak af om snelwegen aan te leggen en breder te maken, omdat het verkeer minder groeit en er al veel is aangelegd. Daarbij is het juist op drukke plekken in stedelijk gebied vaak duur om wegen uit te breiden. Het is onzeker waar en wanneer de verkeersdrukte nog zo zal toenemen dat de projecten rendabel kunnen zijn.

Kilometerheffing

Het invoeren van een kilometerheffing helpt wel om files te verminderen. Die maatregel is ook gunstig voor het milieu, maar heeft wel als nadeel dat mensen minder bereid zijn te reizen voor hun werk. Vandaar dat het volgens de planbureaus effectiever is om "alleen op drukke momenten op bepaalde wegen" een heffing in te voeren. Automobilisten moeten wel weten wat hun te wachten staat en waar en wanneer ze moeten betalen.

Kostbare investeringen in het spoorwegnet, raden de onderzoekers eveneens af. Je krijgt er de automobilist niet mee uit de auto en kleinschalige ingrepen in bus, tram of metro kunnen soms betere resultaten geven. Ook vinden zij het zaak om werk te maken van beter vervoer van en naar de stations, bijvoorbeeld door betere fietsvoorzieningen aan te leggen.